2022

Fellowtravelers [2]

Naïef en dwaas?

Achteraf gezien leek ik soms inderdaad wel een naïeve dwaas: getuige bijgaande brief aan het hoogste DDR-dier: de ‘Vorsitzende’ Erich Honecker.

oewel het in 1983 was mislukt, werd mijn visumverzoek voor een bezoek aan mijn correspondentievriendin in 1986 beloond. We verkenden Thüringen en ik merkte dat het haar erg dwars zat dat ze geen tegenbezoek kon brengen.

Brief

Na een jaar twijfelen en het zien van de film ‘A Letter tot Breznjev’ besloot ik het er maar op te wagen. In mijn meervoudig gecorrigeerde Duits stuurde ik een aangetekend uiterst beleefd verzoek aan de partijvoorzitter om te vragen of mijn correspondentievriendin een paar dagen kon overkomen naar Nederland, waarbij mijn eerdere ervaring bij Amnesty International met het sturen van uiterst diplomatische gestelde brieven aan regeringsleiders goed van pas kwam.

Stasi-akte

Het mocht niet baten. Meer dan een bewijs van ontvangst heb ik niet gekregen. Wel dook de brief op in onze Stasi-akten.
Bij een volgend bezoek aan Oost-Berlijn, waar ik mijn correspondentievriendin weer ontmoette bij inmiddels wederzijdse vrienden (dat ging dus heel snel in de DDR) haalde ik de brief weer tevoorschijn.
“Ik ben verbluft”, reageerde een van hen. “Je pakt hem precies op de pijnlijke punten. Dit zou eigenlijk alleen maar door een Oostduitser geschreven kunnen zijn!” en “Het feit dat ze niet hebben gereageerd duidt er eigenlijk op dat ze eigenlijk niet in hun eigen politiek geloven.”

Maar hoe kon ik zo sentimenteel en naïef schrijven? Wel, daarbij moet je denken aan het klimaat in Utrecht destijds, alwaar ik in een voormalig drugspand in de binnenstad woonde. Hier werd ik met een continue gevoel van onveiligheid geconfronteerd:

• Ik ben een keer in mekaar geslagen, omdat ik vrolijk door de Boothstraat huppelde.
• Op een huisgenoot is geschoten toen hij voor het open raam stond. De politie weigerde de aangifte op te nemen.
• In mijn woongroep drong een man door, die een bewoonster verkrachtte. De dag daarna probeerde hij het weer bij de bewoonster van een aangrenzende kamer.
• Een kennis - een hoofdverpleegster - werd ’s avonds vlak in de buurt verkracht, waarbij ze gewond raakte. Toen ze naar het politiebureau strompelde, werd ze direct in een cel opgesloten en werd er op haar deur gebonsd als ze alleen maar aanstalten maakte om te gaan liggen (“Mevrouw, het niet de bedoeling dat we het hier ons een beetje gemakkelijk gaan maken!”). Pas toen er de volgende ochtend een rechercheur kwam, die zich een beroerte schrok, was deze nachtmerrie ten einde.
• Rond de studentenflats waardde een verkrachter rond, die meisjes in de lift opwachtte en ze zijn auto in dwong en daar toesloeg. De politie liet dit volkomen op haar beloop (“Meisjes die op kamers wonen zijn wel wat gewend.”). Sommige meisjes werden binnen twee maanden zelfs twee keer verkracht.
  Tegen de zin van de Utrechtse politie vormden de studenten toen een burgerwacht, die de meisjes bij thuiskomst en vertrek begeleidde van en naar hun appartement.
• Ergens anders in Nederland had een motorbende de gemeente volledig in de tang en zaaide lange tijd vrijelijk terreur rond hun – door de gemeente betaalde – clubhuis.

Dergelijke verhalen hoorde ik niet over de DDR. Het was er ‘veilig’ en ‘toch links’, dus ik hoefde me voor deze gedachte niet te schamen.
Mijn correspondentievriendin moest elke avond van haar huis door een pikdonker park. Daar heb ik mij nimmer zorgen om gemaakt. De meeste misdrijven in Nederland leken namelijk drugsgerelateerd. En drugs had je in de DDR nauwelijks: een land met een waardeloze valuta is een slechte afzetmarkt voor dergelijke rommel.
Toch was er natuurlijk een roze bril: misdrijven stonden namelijk domweg niet in de krant (“Der ‘Klassenfeind’ hört mit...”).

• Maar ze waren er wel degelijk. Dit is een voorbeeld hoe de recherche daarbij te werk ging, al dan niet dwars gezeten door staatsvertegenwoordigers, die liever wilden verzwijgen dat in deze ‘ideale’ staat ook misdaad voorkwam.
• En dat was toch echt wel het geval.
• En toch had de DDR haar eigen ‘Tatort-crimi’: Polizeiruf 110. Die wordt nog steeds uitgezonden door de ARD, afgewisseld met Tatort.

• De brief uit 1987
  Bekijk of Download dit document.

• © Eduard Bekker
  Niets op deze site waarvan de rechten bij mij berusten mag worden overgenomen zonder mijn toestemming.

< Terug   > Home     > Nieuws & Thema’s       > Thema’s         > DDR           > Fellowtraveler [2]

Disclaimer • Over cookies • Mastodon