In 1932 maakte de fotograaf C.G. Leeflang een reeks foto’s vanuit de toren van de Gereformeerde Kerk aan de Fahrenheitstraat (waar nu de Albert Heijn is), richting de Nachtegaallaan (die je hier dan ook op de achtergrond nog net kunt ziet met de nog jonge - onlangs gesneuvelde – iepen langs het middenpad). Deze foto’s uit het gemeentearchief (zoek maar op ‘Perspectieffoto Bomen- en Bloemenbuurt’) bleken met wat extra knutselwerk met Photoshop tot één geheel smeedbaar: het hierboven afgebeelde panorama. Helaas had het Gemeentearchief er geen belangstelling voor, omdat de foto ‘gemanipuleerd’ was.
  • In 1932 maakte de fotograaf C.G. Leeflang een reeks foto’s vanuit de toren van de Gereformeerde Kerk aan de Fahrenheitstraat (waar nu de Albert Heijn is), richting de Nachtegaallaan (die je hier dan ook op de achtergrond nog net kunt ziet met de nog jonge - onlangs gesneuvelde – iepen langs het middenpad). Deze foto’s uit het gemeentearchief (zoek maar op ‘Perspectieffoto Bomen- en Bloemenbuurt’) bleken met wat extra knutselwerk met Photoshop tot één geheel smeedbaar: het hierboven afgebeelde panorama. Helaas had het Gemeentearchief er geen belangstelling voor, omdat de foto ‘gemanipuleerd’ was.

Een plattegrondje van de dit Bomenbuurtgedeelte van vóór de Duitse bezetting. Ik trof het aan in het boek ‘Spionnen in Segbroek’ van Pim Hofdorp. Het is uit het Haags Gemeentearchief, maar daar heb ik het online niet aangetroffen.
  • Een plattegrondje van de dit Bomenbuurtgedeelte van vóór de Duitse bezetting. Ik trof het aan in het boek ‘Spionnen in Segbroek’ van Pim Hofdorp. Het is uit het Haags Gemeentearchief, maar daar heb ik het online niet aangetroffen.

De Verdwenen Bomen- en Bloemenbuurt

Een plattegrond van het gebied uit 1933. Wat hier helder is weergegeven is tijdens de bezetting allemaal tegen de vlakte gegaan.
  • Een plattegrond van het gebied uit 1933. Wat hier helder is weergegeven is tijdens de bezetting allemaal tegen de vlakte gegaan.

Kun je jeugdsentiment hebben naar een tijd voor je eigen geboorte? Ja, dus. Tot 1970 woonde ik aan de Sportlaan ter hoogte van het Sprietplein. Mijn moeder vertelde me dat op de plaats van ‘die lelijke Ranonkelstraatflats’ zich vroeger een vriendelijk straatje bevond met ‘net zulke huizen als aan de Cyclaamstraat (waar ze was opgegroeid)’.

door Eduard Bekker
Het Verre Westen: de Bomen- en Bloemenbuurt in de vooroorlogse jaren liefdevol beschreven.
  • Het Verre Westen: de Bomen- en Bloemenbuurt in de vooroorlogse jaren liefdevol beschreven.


D

aar schonk ik verder geen aandacht aan, totdat ik het boekwerkje ‘Het Verre Westen’ in handen kreeg. Verbluft keek ik naar een foto van mijn ouderlijk huis, dat ik meteen herkende. Maar voor het huis bevond zich ineens een vijver met een pleintje met lage huisjes in plaats van de Ranonkelflats. Ik bladerde verder en ik belandde in een wereld die zo dichtbij leek, maar door de tijd onbereikbaar was geworden.

Tijdens de Duitse bezetting bleek niet alleen de ‘oude’ Ranonkelstraat met de grond gelijk gemaakt, maar alles wat zich bevond in een breede strook tussen Klaverstraat, Sportlaan, Hanenburglaan en Verversingskanaal. Eigenlijk kun je wel stellen dat bijna de helft van de Bomenbuurt en Duinoord tegen de vlakte is gegaan voor de aanleg van de Atlantic Wall (die volgens de Duitse benaming vast anders zal hebben geheten; ‘Anti Anglo-Amerikanische Schutzwalle’ of zoiets).

Boerderij Hanenburg, kort voordat namens de bezetter de slopershamer toesloeg. Die bevond zich bij de Hanenburglaan, ter hoogte van Valkenboskade, waar nu de Segbroeklaanflats staan.
  • Boerderij Hanenburg, kort voordat namens de bezetter de slopershamer toesloeg. Die bevond zich bij de Hanenburglaan, ter hoogte van Valkenboskade, waar nu de Segbroeklaanflats staan.

Hanenburg

Zo ook een van de vele boerderijen: Hanenburg. Die lag oorspronkelijk in wat nu het Segbroekpark is. Ergens meen ik ook gelezen te hebben, dat hier een sportveld en een uitspanning aan was verbonden.

Er vlakbij was tevens een stoomgemaal, dat de verdroging door zandwinning moest tegengaan.

Ook was het ooit mogelijk om per boot onder de Fahrenheitstraat door te varen: langs de Hanenburglaan liep een vaart, die uitkwam in het Verversingskanaal (een gemaal is nu te vinden aan de vroegere monding) en doorliep tot aan de Valkenboskade. Op de panoramafoto is er nog net een stukje van te zien.

Deze foto geeft goed aan hoe mooi de Vogelwijk overliep naar de Bomen- en Bloemenbuurt. De Ericalaan spiegelde zich fraai aan het Sprietplein aan de andere zijde van de Sportlaan.
  • Deze foto geeft goed aan hoe mooi de Vogelwijk overliep naar de Bomen- en Bloemenbuurt. De Ericalaan spiegelde zich fraai aan het Sprietplein aan de andere zijde van de Sportlaan.

Harmonisch geheel

Wat ook goed aan de foto’s is te zien, dat de overgang tussen Vogelwijk en Bomenbuurt een harmonisch, maar gevarieerd geheel was, met huizen van ongeveer gelijke hoogte. Het winkeldeel van de Fahrenheitstraat liep door tot aan het begin van Nachtegaallaan! De Sportlaan en Segbroeklaan waren nog rustige lanen, die geen drempel vormden tussen beide wijken.

Vanaf het Sprietplein keek je recht naar de Ericalaan en het Eerste Gemeentelijk Lyceum, na de oorlog herbouwd onder de naam Grotius Lyceum.
  • Vanaf het Sprietplein keek je recht naar de Ericalaan en het Eerste Gemeentelijk Lyceum, na de oorlog herbouwd onder de naam Grotius Lyceum.

Hoe anders is het geworden na de oorlog! En hoe frappant is het dat architect Dudok als maker van de nieuwe wijkplannen geen herstel van het oude wilde: hij vond die ‘oude wijken’ maar saai.

Wat er dan niet saai is aan de huidige flats is me een raadsel. Samen met de drukke Sportlaan en Segbroeklaan zijn ze een echte erfscheiding geworden tussen Vogelwijk en Bomenbuurt. Om met een van de reaguurders op het eerste artikel te spreken: doodzonde!

De naoorlogse flats aan de Ranonkelstraat waar we vanuit ons huis aan de Sportlaan/Hhoek Sprietplein pal tegenaan keken. Mijn moeder haatte ze, omdat ze de vooroorlogse situatie nog zo goed heeft gekend.
  • De naoorlogse flats aan de Ranonkelstraat waar we vanuit ons huis aan de Sportlaan/Hhoek Sprietplein pal tegenaan keken. Mijn moeder haatte ze, omdat ze de vooroorlogse situatie nog zo goed heeft gekend.

Hoe lang het duurt voordat de huidige gebouwen slooprijp zijn, weet ik niet. Maar daarna mag wat mij betreft de oude situatie weer helemaal worden hersteld, inclusief boerderij.

Het Sprietplein in 1931, gezien vanaf de Sijzenlaan. Hier is ook goed te zien hoe dicht de Vogelwijk tegen Bloemenbuurt aanlag, zonder de huidige flatbarrière.
  • Het Sprietplein in 1931, gezien vanaf de Sijzenlaan. Hier is ook goed te zien hoe dicht de Vogelwijk tegen Bloemenbuurt aanlag, zonder de huidige flatbarrière.

Maar het ergste dat de Bomenbuurt is overkomen is eigenlijk onzichtbaar: het wegvoeren van onze Joodse medeburgers uit de buurt naar de concentratiekampen. De meesten keerden nooit meer terug.
De Haagse Tijden heeft daar extra aandacht aan besteed in een nummer uit 2022.

De foto’s zijn afkomstig uit de Haagse Beeldbank. Mochten er nog rechten op zijn, laat dat dan weten op e.bekker@layout.nl.

Wordingsgeschiedenis in een boekje

Eduard Bekker leestijd: ± 3 minuten

Het boekje ‘Het Verre Westen’ is nog wel te vinden via Marktplaats en antiquairs. Maar regelmatig wordt het ook weer nieuw uitgebracht. Ook ‘Het Wilde Westen’ – een paralleluitgave over de Vruchtenbuurt en omgeving – is dat weer te krijgen.

> Meer

< Terug   > Home     > Thema’s       > Arm Den Haag         > De Verdwenen Buurt
Real Time Web Analytics
rss