Zo werd ooit gewoond waar nu weer wordt gebouwd

Het eiland ‘Vloek’

Het ‘eiland’ Vloek lag aan het einde van de Kranenburgweg.

Jeugdsentiment naar een tijd voor je geboorte en de (on–)mogelijkheid daarvan heb ik al eerder als thema genoemd. Dit keer is het sentiment wat reëler: het ‘eiland’ Vloek heb ik nog bewust meegemaakt.

door Eduard Bekker

iland? Nou, ja: schiereiland.

Een plattegrond van het eiland ‘Vloek’.

Zeesluis

Toen ik 11 jaar was, kreeg ik eindelijk mijn eigen fiets. Eindelijk was dat voor mij een kans om de iets verdere omgeving te verkennen als alleen de Vogelwijk, waar ik was opgegroeid. En zo belandde ik op een gegeven moment aan het eind van de Houtrustweg, alwaar je via een smalle doorgang over een forse zeesluis het Verversingskanaal kon oversteken. Dat liep toen nog helemaal door tot in zee, namelijk: een imposant gezicht.

Aan de overkant bevond zich een geïsoleerde negorij: alleen verbonden met het ‘vasteland’ door het weggetje over de sluis en het einde van de Kranenburgweg.

Kranenburgweg, de zeesluis in het Verversingskanaal in 1955; op de achtergrond het eiland ‘Vloek’

Kranenburgweg, de zeesluis in het Verversingskanaal in 1955; op de achtergrond het eiland ‘Vloek’

Puur wijkje

Dit opmerkelijke wijkje bestond uit rijtjeshuizen van één verdieping en een opmerkelijk houten, groenwitgeschilderde afwerking in typische ‘Hollandse’ stijl, zoals je ziet in Marken, of op het platteland van Noord- en Zuid-Holland. Dat gaf dit dorpje iets heel puurs, waardoor ik zelfs even in de waan verkeerde dat dit het ‘echte’ oude Scheveningen was.

De huisje bleken echter van een veel later datum: ze werden aan het begin van de 20ste eeuw gebouwd, vrijwel gelijktijdig met Duindorp. Ook de opmerkelijke sluiswachterswoning, die als enig restant van de wijk nog bewaard is gebleven, is toen gebouwd en prijkt nog steeds aan het eind van de Kranenburgweg.

Het stationsgebouw van Obdam.

Stationnetje

Lange tijd heb ik gedacht dat dit gebouw ooit als station is gepland geweest. Dat blijkt niet zo te zijn, maar de gedachte is niet vreemd, als je bijvoorbeeld het stationsgebouw van het Noordhollandse Obdam in ogenschouw neemt.
Eind jaren zestig maakte de sloperhamer een eind aan bijna alles: de monding van het Verversingskanaal werd gedempt, de sluis en dorpje moesten plaats maken voor de terminal van de Norfolk-line: inmiddels ook weer geschiedenis.

Blunder

Door de bouw van een gemaal ter hoogte van de Willem de Zwijgerlaan is doorvaart nu ook onmogelijk geworden via de verbindingssluis met de Tweede Scheveningse Haven. Kortom: behalve een geval van jammer is er nu – nu binnenreactievaart steeds meer een item wordt – ook sprake van een toen gemaakte blunder.

Zoals je ziet

Hoogbouw

Inmiddels is er al een nieuwe wijk verrezen. Toemalig wethouder Norder wilde hier een cruiseterminal en hoge flats. Die plannen zijn inmiddels fors geminderd.
Maar gebouwd is er en helaas beslist niet in de stijl van het kleinschalige schiereilandje van destijds.

Een fraaie foto-impressie van het Eiland Vloek of ‘Vlook’. Commentaar overbodig.

Een van de varianten was het verrijzen van een kleinschalig karakteristiek kustdorpje.
Van dat plan heb ik nooit meer gehoord. Maar als het aan mij had gelegen zou de oude situatie weer zo veel mogelijk mogen zijn hersteld: mét doorvaart naar Scheveningen en een dorpje, al vrees ik dat deze woninkjes dan niet meer betaalbaar zouden zijn geweest zijn voor de groep, die vroeger in Vloek (weet iemand misschien waar die naam toch vandaan komt?) was gehuisvest, waarvan de kinderen in de kleine straatjes ‘de tijd van hun leven hadden’.

Lijn 11

En lijn 11 moet maar zo snel mogelijk een RandstadRaillijn worden – met een aftakking over de Kranenburgweg, zodat het gebouwtje eindelijk het doel krijgt, dat mijn fantasie het vroeger toebedacht: een stationnetje.

En ja hoor. “Help, een tram voor onze deur.” Protesten tegen lijn 11 naar De Vloek.

Dit ontroerende verhaal over armoede op het eiland greep me aan. Zo kon het daar dus toe gaan.